در این مقاله از ایران کود، مقایسه کود شیمیایی با اصلاح کننده خاک را مطالعه میکنید.
کودها و اصلاحکنندهها کاملا با هم متفاوت هستند. یکی برای بهبود خاک و دیگری برای تغذیه گیاهان است. اما در برخی موارد، اصلاحکننده یک کود نیز بوده که حاوی مواد مغذی و ریز مغذیهای بسیار خاصی است.
تعریف اصلاحکنندههای خاک
اصلاحکننده خاک هر نوع ماده آلی یا غیر آلی است که وضعیت خاک را بهبود میبخشد. هدف اصلی این است که بافت خاک بهتر شده تا حفرهها و منافذ هوا و آب بهراحتی در دسترس ریشههای گیاه قرار گیرند.
به عنوان مثال، شما میتوانید خاکهای رسی را اصلاح کنید تا نرم شوند و با بهبود زهکشی یا افزودن اصلاحکنندهها به خاکهای شنی به حفظ مواد مغذی، آب و تأمین مواد غذایی برای میکروارگانیسمها کمک کنید.
اصلاحکنندههای خاک میتوانند شامل کودهای حیوانی، ورم کستینگ، برگهای پاییزی، پرلیت، کمپوست، کاه، چمنهای کوتاه شده، ماسه سبز، سنگ گچ، علوفه خشک، گیاهان پوششی یا سایر مواد باشند.
کودهای غیر شیمیایی، کمپوست و برگها نیز میتوانند به عنوان کودهای آهسته رهش محسوب شوند، زیرا حاوی بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز گیاهان یا تمام آنها، بهویژه بهصورت ترکیبی هستند.
یک اصلاحکننده خاک به هر مادهای گفته میشود که برای بهبود خصوصیات فیزیکی خاک مانند احتباس آب، نفوذپذیری، نفوذ آب در خاک، زهکشی، هوادهی و ساختار به آن اضافه میشود. هدف این است که محیط بهتری برای ریشهها فراهم شود.
بهترین طریقه استفاده از اصلاح کننده خاک
قبل از افزودن کود شمیایی، خاک باغ خود را با اصلاحکنندههای خاک مانند کمپوست بهبود ببخشید.
همیشه هدف باغبانهای ارگانیک این است که خاک را با استفاده از اصلاحکنندهها برای ایجاد یک محیط غنی از گیاخاک (هوموس)، میکروارگانیسمها و ریز مغذیها بهبود دهند.
این کار باعث رشد عمیقتر ریشه، گیاهانی قوی و مقاوم در برابر بیماری، شکوفههای زیبا و تولید میوهها و سبزیجات فراوان میشود. هدف حاصلخیزی خاک است، نه استفاده از کودها به عنوان راه حلی سریع (و بعضاً بیفایده) برای تحریک رشد گیاه.
تعریف کود شیمیایی
کودهای شیمیایی یا آلی، مواد مغذی و غلیظی هستند که برای تحریک رشد گیاه به خاک اضافه میشوند. غلظت کودهای شیمیایی بسیار زیاد بوده و کودهای آلی تا حدودی ملایمتر هستند.
کودها به نسبتهایی فروخته میشوند که روی کیسههای آنها مشخص شده است مانند 2-3-5: 5 قسمت نیتروژن، 3 قسمت فسفر و 2 قسمت پتاسیم. اما باید توجه داشت که گیاه هرگز عنصری را بیش از آنچه که بتواند استفاده کند، جذب نمیکند.
کودها به تنهایی به بهبود ساختار خاک کمک نمیکنند. اگر گیاهان شما از کمبود هوا یا آب در منطقه ریشه رنج برده یا مقدار زیادی آب در خاکی فشرده یا با زهکشی کم وجود داشته باشد، همه کودهای جهان هم کمکی نمیکنند.
در حقیقت، اگر خاک فشرده باشد، کودها ممکن است از سطح خاک هرز رفته و هرگز توسط ریشه گیاهان جذب نشوند.
آیا باید کود یا اصلاحکننده به خاک باغ اضافه کنیم؟
به عنوان یک قاعده کلی، مشکلات باغ و فضای سبز اغلب بهخاطر خاک است، نه کمبود کود. همیشه خاک اولین موردی است که باید با آن توجه شود.
مقایسه کود شیمایی با اصلاح کننده خاک به ما نشان میدهد که بهتر است ابتدا زمین را تقویت یا اصلاح کنید و سپس به فکر کود باشید.
از کجا بدانیم مشکل خاک چیست؟
اگر در منطقهای با خاک رسی و سنگین زندگی میکنید، مطمئنا خاک شما زهکشی خوبی ندارد. زهکشی ضعیف باعث جمع شدن آب برای مدت زمان طولانی در اطراف ریشه گیاه میشود.
این امر باعث بیماری گیاه شده و اکسیژنرسانی به ریشهها را محدود میکند. علامت بارز این موضوع چمنی است که پس از طوفان از آب باران تخلیه نشده یا باغی که گلولای بیش از حد دارد.
برای جابهجایی آب در خاک، مقدار زیادی کمپوست را به کل باغ یا فضای چمن اضافه کرده و در مناطق رسی بسیار متراکم، از پیت ماس استفاده کنید. همچنین سالی یک بار چمن خود را هوادهی کنید.
مقاله مرتبط: نحوه تهیه کمپوست – چگونه در خانه کمپوست درست کنیم؟
چقدر کمپوست اضافه کنیم؟
حفرهای به عمق و قطر 70 سانتیمتر حفر کرده و آن را با آب پر کنید. اگر بعد از 15 دقیقه آب همچنان در آنجا مانده بود، باید کمپوست و پیت ماس بیشتری به خاک اضافه کنید.
پیت ماس برای جداسازی ذرات رس جهت بهبود زهکشی فوقالعاده است. اما نگران نباشید که افزودن پیت ماس به خاک رس باعث اسیدی شدن آن شود.
احتمالا اینگونه نخواهد شد، مگر اینکه آن را به به بسترهای بلند اضافه کنید. افزودن گاهبهگاه آجرهای پیت ماس به باغ (در منطقهای با خاک رس) pH را بیش از 0.5-1.0 واحد تغییر نمیدهد.
اگر در منطقهای با خاک نرم و شکننده زندگی میکنید (خاکی که بهخوبی زهکشی میشود) ممکن است مشکلتان بر عکس باشد: آب و مواد مغذی خیلی سریع و سریعتر از آنکه گیاهان بتوانند آنها را جذب کنند، در خاک حرکت میکنند.
در این حالت، باز هم پاسخ این است که کمپوست اضافه کنید تا مواد ارگانیک بیشتری برای نگهداری آب و خاکسازی فراهم شوند.
اگر اصلاحکنندههای خاک را به قدر کافی اضافه کرده و هنوز با مشکلات رشد یا شکوفه زدن گیاه روبرو هستید، وقت آن است که از کودهای شیمیایی استفاده کنید.
اما از آنجایی که همه کودها با نسبتهای مختلف مواد مغذی به فروش میرسند، به جای استفاده از هر چیزی که دم دستتان باشد، باید بدانید که خاک شما دقیقا به چه چیزی نیاز دارد.
خاک خود را یا با یک کیت تست کیفیت آزمایش کرده یا بهتر از آن، خاک را برای آزمایش به یک آزمایشگاه ارسال کنید. نتایج به شما نشان میدهند که چه چیزهایی لازم و چه مواردی غیر ضروری هستند.
توصیههایی برای کاشت میوه و سبزیجات غیربومی
ممکن است کودها برای پرورش میوه و سبزیجات به صورت سالانه لازم بوده یا حتی لازم نباشند، زیرا بهطور کلی گیاهان از باغ یا چمنزار چند ساله تقاضای بیشتری دارند.
بسیاری از میوهها و سبزیجات یک ساله بوده و بومی منطقه شما نیستند، بنابراین بسیاری از آنها برای تولید بهینه نیاز به کمک دارند. همانطور که در بالا گفته شد، ابتدا خاک را اصلاح کنید (کمپوست، کمپوست و کمپوست) و قبل از افزودن کود، نسبت به عناصر مورد نیاز گیاهان خود آگاهی پیدا کنید.
به عنوان مثال، سبزیجات ریشهای مانند هویج بسیار متفاوت از تمشکها هستند. در اینجا هم استفاده از کمپوست در بهار، سپس در اواسط فصل و با بالغ شدن گیاه در اطراف منطقه ریشه و یک بار دیگر در فصل پاییز، در اغلب موارد کافی است.
استفاده از پوشش خوب کمپوست، سال به سال باعث بهبود خاک و تأمین بیشتر مواد مغذی مورد نیاز گیاهان و میوهها شده، ضمن اینکه آبراهههای محلی را با روانآب کودهای شیمیایی آلوده نمیکند.
مقاله مرتبط: ۲۵ توصیه باغبانی در خانه که مبتدی را به حرفهای تبدیل میکند
فهرستی از اصلاحکنندههای خاک:
- پیت ماس اسفاگنوم
- تراشههای چوب
- ورم کستینگ
- آرد جلبک دریایی (kelp)
- گوگرد
- چمنهای کوتاه شده
- کاه و پوشال
- کمپوست
- کود غیر شیمیایی/ گوانو
- آهک دولومیتی
- سنگ فسفات
- سنگ گچ
- گرد استخوان
- خاک اره
- خاکستر چوب
- شن
- ورمیکولیت
- پرلیت
- شن نخودی
نتیجه مقایسه اصلاح کننده خاک با کود شیمیایی
یکی از نکات مهمی که باید از مقایسه کودهای شیمیایی و اصلاح کنندههای خاک به خاطر داشته باشید، مکمل بودنِ این دو ماده است.
زمانی که زمین شما توانایی رشد محصولات را نداشته و یا حاصلخیز نباشد، به کمک اصلاح کننده یا Soil Amendment نیاز دارید. اما در بسیاری مواقع، این ماده به تنهایی کمکی به محصول نهایی نخواهد کرد.
ولی ترکیب درستِ سویل امدمنت یا فرتلایزر (کود) نه تنها زمین شما را برای کاشت مناسب خواهد کرد، بلکه یک برداشت موفق را نیز در پی خواهد داشت.
اگر در این زمینه پرسشی دارید، در قسمت نظرات مطرحاش کرده و یا با کارشناسان ایران کود وارد ارتباط شوید.
مقاله مرتبط: آیا کود NPK انتخاب مناسبی برای گیاهان است؟