سبزیجات
قبل از انتخاب مناسب ترین کود سبزیجات، بهتر است خاک تحت آزمایش قرار گیرد تا کمبودهای آن مشخص شود. سبزیجات گیاهان علفی بوده و شامل برگ، ساقه، غنچه، ریشه، گل، پیاز و میوه و دانه هستند. از سبزیجات هم می توان به صورت خام، هم خشک شده و هم به صورت پخته استفاده نمود. سبزیجات می توانند مواد غذایی را به راحتی از زمین جذب نمایند. به همین دلیل باید توجه نمود خاک مورد استفاده برای کاشت سبزی سرشار از مواد مغذی مورد نیاز آن باشد. به طور کلی سبزی های ریشها ی بیشتر به کودهای فسفات و سبزی های میوه ای به کودهای پتاس و فسفات نیاز دارند. گیاه نیز پیش از گلدهی به ازت نیاز دارد. برای اینکه حداکثر کیفیت را در محصول داشته باشیم، به نور، رطوبت و حرارت نیز نیاز داریم.
مناسب ترین کود سبزیجات
بعد از آنالیز خاک می توان بهترین کود سبزیجات را مشخص کرد. کودها دارای انواع متفاوتی هستند. برای هر گیاهی نیز میزان مصرف کود متفاوت بوده و به حجم خاک، نوع و اندازه گیاه و حجم گیاه وابسته می باشد. برای اینکه سبزیجات با کیفیت و مرغوب داشته باشیم، باید کودهای ارگانیک، دامی و شیمیایی استفاده کنیم.
به طور کلی کودهای ارگانیک شامل: کود سبز، کنجاله تخم پنبه، پودر خون، سنگ فسفات، پودر گرانیت و کودهای حیوانی می باشند.
ارگانیک یا آلی
این کودها بسیار زیاد در دسترس هستند. اما استفاده از این کودها کمی سخت می باشد. مزیت استفاده از کودهای آلی این است که مصرف بیش از حد آن ها مشکلی در گیاه به وجود نمی آورد. در صورتی که استفاده بیش از حد از کودهای شیمیایی و مصنوعی ریشه گیاه را می سوزاند.
شیمیایی یا غیر آلی
این کودها توسط انسان ساخته می شوند. بعضی از این کودها شامل مواد مغذی هستند که خیلی سریع توسط گیاه استفاده می گردند. برخی دیگر از کودها هم شامل موادی هستند که مواد مغذی را در زمان طولانی تر و با سرعت کمتری آزاد می کنند. گاهی از هر دو نوع این کودها به صورت ترکیبی استفاده می شود. بنابراین موقع خرید کودهای مصنوعی باید به نسبت NPK توجه کرد. NPK مخفف نیتروژن، فسفر و پتاسیم می باشد. به طور کلی اکثر سبزیجات نسبت متعادل این عناصر را می پسندند. یعنی 10 10 10 یا 20 20 20 . اما بعضی از سبزیجات برگ دار تنها به پتاسیم و برخی تنها به نیتروژن نیاز دارند.
چه کودی بهتر است؟
کود سبزیجات دارای تنوع بسیار زیادی است. اما اینکه شما کدام کود را ترجیح می دهید به مقدار زیادی به نوع سبزیجات شما بستگی دارد. بسته به نوع گیاه و اینکه در چه مرحله ای از رشد است به کود خاصی نیاز داریم.
کود مایع
کود مایع در اکثر اوقات تاثیر کوتاه مدت دارد. این کود به طور معمول روی خاک یا روی خط آب استفاده می گردد. اما بعضی از انواع این کود را به طور مستقیم روی برگ اعمال می کنند. بعضی نیز به شکل پودر بوده و در آب حل می شوند.
دانهای
از این نوع از کودها معمولا برای آزاد سازی در زمان طولانی تری استفاده می شود. مواد مغذی در کود دانهای به آرامی از گرانول آزاد می گردد. آزاد سازی مواد مغذی این کودها معمولا حدود چهار ماه یا بیشتر زمان می برد.
کود مناسب رشد سبزیجات
نوع دیگری از کود سبزیجات، کود کامل است که سبب افزایش سرعت رشد آن ها می شود. کود کامل کودی است که دو برابر فسفر و نیتروژن یا پتاسیم دارد. مثل کود 10 52 10 یا 36 12 12 . البته بعضی از خاک ها دارای پتاسیم مناسب برای رشد سبزیجات هستند. اما از آنجایی که اندکی پتاسیم بیشتر مشکلی برای گیاه ایجاد نمی کند، بهتر است برای رشد بهتر از کود کامل استفاده شود.
بهتر است برای سبزیجات از کودهای مخصوص چمن استفاده نشود. زیرا این کودها دارای نیتروژن زیادی بوده و اغلب برای کنترل علف هرز استفاده می شوند. بنابراین باعث از بین رفتن سبزیجات می شوند. به طور کلی بسته به نوع سبزیجات، کودها به عناصر غذایی خاصی نیاز دارند.
از کجا بفهمیم سبزیجات به چه عنصر غذایی نیاز دارند؟
برای اینکه بفهمیم بهترین کود سبزیجات کدام است؟ یا هر کدام از سبزیجات به چه عنصری نیاز دارند؟ با ادامه مطالب همراه میشویم.
- اگر برگ های سبزیجات زرد و یا پژمرده بودند یعنی گیاه فاقد نیتروژن می باشد.
- اگر برگ سبزیجات سالم نباشد یعنی گیاه به هر سه عنصر ازت، فسفر و پتاسیم نیاز دارد.
- عنصر نیتروژن برای رشد بهتر و سبز ماندن برگ های سبزیجات نیاز می باشد.
- عنصر پتاسیم روی اندازه، شکل، طعم و رنگ سبزیجات اثر میگذارد. هم چنین پتاسیم برای تولید میوه بسیار ضروری می باشد.
- فسفر نیز برای گلدهی بهتر و رشد بیشتر ریشه مورد نیاز می باشد. بنابراین برای سبزیجات ریشه ای به فسفر نیاز داریم. کودNPK10 52 10 برای تقویت ریشه و افزایش گلدهی مناسب می باشد.
نکات مهم در کود دهی
تا اینجا با نکاتی برای انتخاب مناسب کود سبزیجات آشنا شدیم. در ادامه مطالب در درباره نحوه کود دهی صحبت میکنیم.
اجازه دهیم گیاه در خاک استقرار یابد
نباید خیلی سریع به گیاه کود داد. زیرا قبل از رشد گیاه، دادن کود به آن سبب آسیب به گیاه می گردد. دادن مقدار زیادی از مواد مغذی اولیه آن هم بلافاصله بعد از کاشت، سبب شوکه شدن ریشه های حساس سبزیجات می شود.
به طور معمول بهترین زمان برای کود دهی ۷ تا ۱۰ روز بعد از کاشت می باشد.
زمان مناسب کود دهی
کود دهی سبزیجات نباید در گرمای روز انجام شود. زیرا گیاه در وسط روز دارای بالاترین سطح از استرس می باشد. بنابراین دادن کود در این زمان سبب سوختن گیاهان می شود. اما معمولا اول صبح و یا آخر عصر بهترین زمان برای کود دهی است. در این زمان جذب مواد مغذی به بیشترین مقدار خود می رسد.
استفاده از کودهای مناسب رشد
همانطور که قبلا گفتیم استفاده از کودهای NPK (فسفر دو برابر) سبب رشد بیشتر گیاهان می گردد. یک نوع از این کودها، کود ۳۶ ۱۲ ۱۲ می باشد. این کودها حاوی نیتروژن، فسفر و پتاسیم می باشند. استفاده از این کودها سبب رشد حداکثری سبزیجات می شود. بنابراین برای رشد بهتر و بیشتر سبزیجات علاوه بر نور و آبیاری به موقع، به کود مناسب نیز نیاز داریم.